Gospodarowanie odpadami z tworzyw sztucznych – recykling

Tworzywa sztuczne wykorzystywane są obecnie bardzo często – folia i plastik to bardzo popularne materiały, z których produkowane są różnego typu opakowania. Atutem tworzyw sztucznych jest ich stosunkowo tania produkcja, minusem jest jednak fakt, że przyczyniają się one do powstawania coraz większej ilości odpadów.

Na szczęście dzięki selektywnej zbiórce odpadów można w tej chwili powtórnie wykorzystać wiele tworzyw sztucznych, to ważne, ponieważ tworzywa sztuczne rozkładają się bardzo powoli – może to trwać nawet kilkaset lat. Do najczęściej wykorzystywanych obecnie tworzyw sztucznych należą: polietylen (PE), polipropylen (PP), polichlorek winylu (PVC), polistyren (PS) oraz politereftalan etylenu (PET). Nawet jeśli niektóre z tych nazw brzmią nieco obco, to ich skróty są znane chyba każdemu z nas.

Recyklingowi poddaje się przede wszystkim folię oraz różnego rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych, np. plastikowe skrzynki i pojemniki oraz butelki. Z materiałów przetworzonych produkuje się obecnie min.: ramy okienne, worki na śmieci, pojemniki, długopisy, zabawki, meble ogrodowe, ogrodzenia itd.

Popularną metodą przetwarzania tworzyw sztucznych jest recykling mechaniczny, w trakcie którego struktura chemiczna materiału nie ulega zmianie. Przetwarzanie odpadów polega na ich rozdrobnieniu do granulatu. Następnie z granulatu można produkować nowe produkty. Tę metodę recyklingu wykorzystuje się więc najczęściej w przypadku opakowań z folii oraz butelek plastikowych. Inną metodą przetwarzania tworzyw sztucznych jest recykling chemicznych, podczas którego dane tworzywo rozkładane jest do związków niskocząsteczkowych. W drodze recyklingu chemicznego możliwe jest np. przetworzenie popularnych butelek PET na żywice poliestrowe, które są wykorzystywane do produkcji wielu farb i lakierów.

Metoda recyklingu dobierana jest w zależności od rodzaju materiału oraz jego zanieczyszczenia. Jeżeli zebrane tworzywo sztuczne jest mocno zanieczyszczone, poddaje się je spalaniu. W ten sposób co prawda nie wykorzystujemy tworzywa ponownie, udaje się jednak pozyskać energię cieplną.

Segregacja odpadów – jak to się zaczęło?

Obecnie segregacja odpadów nie jest dla nas niczym dziwnym. Co więcej, w wielu krajach segregacja stoi na tak wysokim poziomie, że jednie niewielki odsetek odpadów trafia na wysypiska – tak jest chociażby w Niemczech oraz w krajach skandynawskich, które znane są ze swoich wysokich standardów ekologicznych.

Warto jednak zaznaczyć, że segregowanie odpadów nie jest bynajmniej całkiem nowym pomysłem. Aż do XIX odpady miały głównie postać organiczną, zatem wysypiska nie stanowiły dużego problemu. Sytuacja zmieniała wraz z rozwojem przemysłu, który doprowadził do znacznego zwiększenia produkcji śmieci. To w końcu spowodowało, że coraz częściej zaczęto się zastanawiać nad tym, czy zgromadzonych odpadów nie dałoby się jakoś powtórnie wykorzystać. Prekursorem dzisiejszej segregacji odpadów jest Japonia – to tam właśnie podjęto po raz pierwszy prośby ponownego wykorzystania papieru i innych zużytych materiałów w procesie produkcji broni.

W 1895 roku w Stanach Zjednoczonych powołane do życia zostało pierwsze centrum recyklingu. W powstałym z inicjatywy George’a E. Waringa centrum pracowano nad efektywnym wykorzystaniem materiałów, które zostały już raz użyte. Amerykański pomysł przyjął się także w wielu innych krajach, gdzie zaczęto dostrzegać sens minimalizowania ilości śmieci na wysypiskach. Z czasem powszechnie przyjęły się plastikowe i foliowe opakowania, co przełożyło się na ponowne zwiększenie ilości produkowanych odpadów. W końcu w latach 70-tych w Stanach Zjednoczonych opracowano pierwsze innowacyjne programy selektywnej zbiórki śmieci. Wkrótce przyjęły się one również w krajach Europy Zachodniej.

Z czasem segregacja odpadów stała się dość istotną kwestią. Obecnie praktycznie w każdym europejskim państwie wdrożone są już akty prawne, które regulują selektywną zbiórkę odpadów. Co jakiś czas organizowane są programy społeczne, które mają wspierać proekologiczne działania. Jeśli chodzi o nasz kraj, to kosze do selektywnej zbiórki odpadów pojawiły się po raz pierwszy już w roku 1994 na ulicach Warszawy. Od 2013 segregacja odpadów jest obowiązkowa w całym kraju.